کتاب و کتاب خوانی یکی از پایه های فرهنگی در زندگی انسان به شمار می رود. آدمی به وسیله مطالعه کتاب و تفکر در مفاهیم آن دانش خویش را می افزاید و در بُعد اجتماعی چگونه زیستن و حیات خود را برای خود و دیگران هموار می نماید. کتاب های آسمانی و وحیانی مانند قرآن، آموزه های الهی را دربر می گیرد و پیوسته در طول تاریخ راه و روش زندگی، ارزش های اخلاقی و آداب و رسومزندگی را به ما می آموزند.
اهمیت کتاب خوانی در قرآن
اهمیت کتابخوانی در دین اسلام به اندازه ای است که معجزه ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله از نوع کتاب است و در این کتاب مقدس هم نخستین آیاتی که بر پیامبراکرمصلی الله علیه و آله وسلم نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توام شده است. اهمیت کتاب و کتابخوانی و عظمت و شرافت کتاب در اسلام تا حدی است که خداوند متعال به قلم و به آنچه می نویسد، قسم یاد می کند.
اسلام؛ تفکر متن محور و متکی بر وحی
توجه ویژه دین اسلام به تفکرو علم آموزی بر هیچ شخصی پوشیده نیست و این که معجزه حضرت محمد ( ص) از نوع کتاب است، نشان دهنده این است که دین اسلام برای انسانها حرمت عقلایی قائل شده است و آنان را صاحب فکر و تامل و اندیشه دانسته و به جای خرق عادت هایی که معجزه پیامبران قبلی بوده و بیشتر حواس ظاهری اشخاص را متوجه خود می سازد، اسلام با منطق بزرگ خود بشر را به گفت وگویی علمی دعوت نموده است :« کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ این کتابی است پربرکت که بر تو نازل نموده ایم تا در آیات آن تدبر کنند و صاحبان مغز( و اندیشه) متذکر شوند».( ص/ ۲۹)
توجه اسلام به کسب علم
اسلام، به علم و دانش اهمیتی ویژه و ارزشی فوق العاده می دهد تا جایی که فرمان داده شده است که:
« اُطْلُب العِلْمَ مِنَ المَهدِ إلَی اللَّحدِ»
« از گهواره تا گور دانش بیاموز». و یا حضرت محمد (ص) فرمان می دهند که:« طلب دانش بر هر مسلمانی فرض است» طَلبُ العِلْمِ فریضَهٌ عَلی کُلِّ مُسلِمٍ.[ الکافی:۰۳/۱ حدیث ۱]. دانشجویان مورد محبّت خداوند متعال هستند و باب ارزش نگارش و کتابت فضل علم که در روایات و آیات قرآن کریم بابی بسیار گسترده است بیانگر اهتمام ویژه اسلام به علم اندوزی است.
امام صادق(ع) به یکى از یارانش فرمود: « اُکْتُبْ وَ بُثَّ عِلْمَکَ فى اِخْوانِکَ فَاِنْ مِتَّ فَوَرِّثْ کُتُبَک بَنِیْکَ، فَاِنَّهُ یأتى عَلَى النّاسِ زَمان هَرْجٌ ما یَأنِسُونَ فیهِ اِلاّ بِکُتُبِهِمْ» :« بنویس و دانش خویش را در بین برادرانت منتشرساز، و درصورتی که از دنیا رفتى کتاب هایت را به ارث براى فرزندات بگذار، چون زمان پرفتنه اى مى آید که مردم تنها به کتاب هایشان انس مى گیرند».( 3)
در حدیث دیگرى از آن حضرت مى خوانیم:« مَنَّ اللهُ عَلَى النّاسِ بَرِّهم وَ فاجِرهُمْ بِالْکِتابِ وَالْحِسابِ وَلَوْلا ذلِکَ لَتَغالَطُوا»: « خداوند بر مردم اعم از نیکان و بدان به وسیله نوشتن و حساب منّت گذارده، و درصورتی که کتاب و کتابت نبود مردم به غلط مى افتدند».
